به نقل از «تابناک»

نبض متلاطم بورس با تخصیص قطره چگانی گاز

تاریخ انتشار: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۷۱۳۲۴

چند سالی است که کمبود و افت فشار گاز مخازن، دردسر جدیدی برایساختار حوزه انرژی کشور پدید آورده که این دردسر و دغدغه به صورتمویرگی در بخش های مختلف اقتصادی و شرکت های تولیدی ریشه دواندهاست و دست آخر به بورس که نماگر اقتصاد ایران است رسیده و اثرات خودرا در سود و زیان شرکت ها نشان می دهد. این اتفاق یاد این ضرب المثلقدیمی را در اذهان تداعی می کند که خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا میرود دیوار کج.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از زمانی که گاز به عنوان منبع غنی سوخت در کشورمان شناخته شد وهزاران میلیارد مترمکعب ذخایر گاز در زیر زمین این مرز و بوم، عرض اندامکرد با دستپاچگی شروع به استفاده و استحصال از این منبع غنی شد وسیاست گازرسانی و استفاده از این نعمت خدادادی بر سر زبان ها افتاد وسیاستگذاری و تصمیمات خلق الساعه ای را نشانه رفت. غافل از اینکهآیندگان که خیلی هم آینده دوری نبود به نقطه ای رسیدند که فعلا منبع غنیگاز قابل استفاده نیست و باید صرفه جویی پیشه کرد تا سرمایه گذاریجدیدی رخ دهد و دگر بار فرم های ازدیاد مصرف آغاز شود.

این جملات در کلام و یا نوشتن شاید ساده باشد اما به جرات می توان اذعانکرد هر طرح و برنامه ای اگر از ابتدا استراتژی بلندمدتی نداشته باشد طرحشکست خورده ای به حساب می آید.

در گذشته شرکت هایی به دلیل خوراک گاز قابل دسترس، یکی پس از دیگریتاسیس شدند و رشد کردند و توانستند به دلیل دارایی قابل رقابت حتی واردبورس شوند، امروز آن شرکت ها به نقطه ای رسیدند که در زمستان وتابستان با کمبود گاز مواجه هستند. شرکت هایی در حوزه انرژی اعم ازپتروشیمی ها و یا فلزات و سیمانی ها و یا حتی نیروگاه ها که مصرفسوخت آن ها گاز است و از گاز برای اهداف تولیدی خود بهره می برند اینروزها با مشکلات کمبود خوراک و یا توقف آن مواجه اند و با نگرانی و احتمالتعطیلی و غیراقتصادی بودن واحدهای تولیدی خود دست و پنجه نرم می کنند.

زمستانی که مصرف گاز خانگی در اولویت قرار می گیرد و شیرفلکه گازصنایع به راحتی بسته می شود و گاها به توقف های 90 روزه و یا بیشتر هممی انجامد. اینکه شرکت ها برای تولید و دوام خود چه رویکری را باید پیشبگیرند این دیگر موضوعی است که قطعا به خودشان مربوط است!

نیروگاه ها که برای ارائه وظایف خود که تامین برق است نیازمند دریافت گازبه عنوان سوختی پاک هستند، اما به دلیل تامین گاز مجبور به استفاده ازسوختی غیراستاندارد یعنی گازوئیل و مازوت هستند که آن نیز موضوعاتمرتبط به خود را در نیمه دوم هر ساله برای کشور به لحاظ محیط زیستداشته است.

دو سالی است که دغدغه تامین گاز نیز به تابستان هم کشیده شده است. زیرا نبود گاز به دلیل همان افت فشاری که گفته شد این کمبود را نشان میدهد و شرکت ها و تولیدکنندگان که بیشتر بورسی هم هستند به دلیل کمبودگاز، باز ناچارا با این سیاست مواجه شوند که کمبود خوراک گاز است و بایدسیاست بازدارندگی را پیاده کنند.

 میزان ذخیره درجای گاز طبیعی ایران بالغ بر ۱۲۰۰ تریلیون فوت مکعب (۳۳ تریلیون متر مکعب) برآورد می‌شود و ایران از لحاظ دارا بودن ذخایر گازی، در رتبه دوم جهان قرار دارد به طوری که سهم گاز ایران در جهان 17 درصداست. البته در جایی گفته شده است که ایران با ذخایر درجا می تواند در رتبهاول جهان قرار بگیرد زیرا روسیه مدت های مدیدی است از منبع گازی خودهمچنان بهره می برد و بیشتر از میزان ذخایر گازی ایران استفاده کردهاست. حال که ما با این توضیح، می توانیم  اولین دارنده ذخایر گاز جهانباشیم باید در مرحله ای قرار بگیریم که شرکت های تولیدی ما به دلیل کمبودگاز به توقف تولید برسند؟! شرکت های متانول ساز که مدتی با کمبود خوراکمواجه بوده و هستند و برخی از آن ها نیز به تعطیلی و توقف کامل تولیدرسیدند گواه این موضوع برای اقتصاد است که نبض متلاطم بورس ایران بادغدغه تامین گاز شرکت های پذیرش شده خود، می زند.

گفتنی است که موضوع تخصیص گاز و خوراک واحدهای تولیدی به اینجاختم نمی شود، بدان معنا که در زمان وجود و تامین گاز نیز قیمت گذاریدستوری و غیراقتصادی شدن تولیدات نیز قصه دیگری را رقم می زند. قیمتگاز به دلیل افزایش نرخ گاز در اروپا از یک سو و نرخ تسعیر ارز نیمایی برایصادرکنندگان محصولات تولیدی اصلا رقابتی نبوده و این مجتمع ها وواحدهای تولیدی را به ورطه تعطیلی نیز کشانده است.

در بودجه امسال موضوع نرخ خوراک گاز 7 هزار تومانی مطرح شد که باعرضه ارز نیمایی و کمتر از بازار، این واحدها را که بعضا پتروشیمی همهستند با مشکل مواجه کرد، که دولت با اعلام نرخ جدید 5 هزار تومانی به زعمخود قائله نرخ گذاری را ختم کرده است اما مسئله جدید در بودجه امسال ونرخ 5 هزار تومانی مطرح است که این قیمت خوراک گاز ناترازی بودجه رابوجود می آورد و به نظر امکان تغییر نرخ خوراک به همان قیمت 7 هزارتومانی نیز کشانده خواهد شد.

توضیح بیشتر اینکه  اخیرا مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی ضمناشاره به کاهش سقف نرخ خوراک گاز از 7 هزار تومان به 5 هزار تومان، پیش بینی کرده است، به ازای هر 1000 تومان کاهش قیمت گاز خوراکپتروشیمی ها، حدود 37 هزار میلیارد تومان از منابع تبصره 14 قانون بودجهبا کسری مواجه شود.

بر این اساس گفتنی است که طبق برآورد مرکز پژوهش های مجلس، اعلامنرخ تسعیر 28500 تومانی، 70هزار میلیارد تومان از منابع تبصره 14 قانونبودجه سال 1402 را کاهش می دهد که منجر به ناترازی بودجه دولت می‌شودو این پیش بینی وجود دارد که قیمت ها در نیمه سال با نوسان افزایش قیمتبه دلیل جبران کسری بودجه دولت مواجه شود.

از سوی دیگر اگر نرخ خوراک با توجه به قیمت های جهانی، با افزایش روبروشود، قاعدتا شرکت های بورسی اعم از متانولی ها و اوره ای ها با مشکلپایداری مواجه می شوند و با افزایش نرخ غیر منتظره یوتیلیتی، احتمالتعطیلی برخی از واحدهای تولیدی و بورسی به چشم می خورد.

بنابراین اولا جبران کسری منابع تبصره 14 با افزایش نرخ خوراک و سوختراه حلی بسیار ساده اما نادرست است و ارزش این است که تولید حفظ شود. از سوی دیگر پیشنهاد می شود نرخ تسعیر ارز حاصل از تبصره «۱» و نرخارز مبنای خوراک پالایشگاه ها و پتروشیمی ها معادل متوسط نرخ فروش ارزصادراتی این شرکت ها در مرکز مبادله ارز و طلای ایران تعیین شود. افزایش نرخ خوراک به دلیل کمبود خوراک و تامین کسری بودجه نمی توانددلیل قانع کننده ای باشد زیرا پایداری تولید و رشد آن شعاری است کهامسال بر آن مبنا قرار دارد و باید هر گونه موانع بر سر راه تولید برداشتهشود. خوراک گازی که نیازمند سرمایه گذاری است در صورت پایداری اینشرکت های بورسی می تواند تامین مالی شود و ذخایر غنی زیر زمین را بااستحصال بیشتر و استفاده آن تامین کند.  

مریم میخانک بابایی

منبع: تابناک

کلیدواژه: سید مهدی نیازی جنگ غزه انتخابات ترکیه 2023 کمال کلیچداراوغلو اردوغان گاز بورس یادداشت سید مهدی نیازی جنگ غزه انتخابات ترکیه 2023 کمال کلیچداراوغلو اردوغان کمبود خوراک افزایش نرخ هزار تومان ذخایر گاز تامین گاز نرخ خوراک خوراک گاز شرکت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۷۱۳۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۵ هزار میلیارد تومان دیگر به بورس انرژی تزریق شد

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، مصطفی رجبی مشهدی با بیان اینکه این اقدام یکی از گام های تعریف شده برای توقف موتور بدهی در صنعت برق است، گفت : پیش بینی می شود با تزریق این مبلغ و اعتبار باقی مانده در حساب های وکالتی شرکت های توزیع در هفته گذشته، شاهد افزایش حجم معاملات در بورس انرژی برای هفته آتی باشیم.

به گفته سخنگوی صنعت برق در هفته گذشته ارزش معاملات برق در بورس انرژی به ۱۲۱ میلیارد تومان رسید.

رجبی مشهدی ادامه داد: در همین راستا ۳۲ شرکت توزیع برق مورد نیاز خود را از بورس خریداری کردند.

وی گفت: همچنین در هفته گذشته سهم نیروگاه های خصوصی از برق عرصه شده در بورس انرژی ۴۶ درصد و سهم نیروگاه های دولتی ۵۴ درصد بوده است.

مدیرعامل شرکت توانیر با اشاره به عزم وزارت نیرو و شرکت توانیر از اجرای این طرح گفت : بر اساس رویه جدید مالی صنعت برق کشور، تمامی مبالغ واریزی به حساب مدیریت منابع صنعت برق به صورت منظم و به حساب شرکت‌های توزیع و همچنین حساب خرید برق شرکت های توزیع واریز خواهد شد و اکنون شاهد رونق و افزایش حجم معاملات در بورس انرژی هستیم.

انتهای پیام/